W ostatnich latach o feminatywach zrobiło się w społeczeństwie polskim dość głośno. Niektóre osoby nawołują do ich częstszego używania, inne zaś całkowicie się im sprzeciwiają. uznając ten temat za niezwykle ważnym chcielibyśmy przedstawić kilka istotnych informacji.
Feminatywy to „żeńskie nazwy osobowe, czyli formy językowe, których desygnatem jest kobieta” (Latos, 2020). Zazwyczaj mówi się o nich w kontekście nazw zawodów czy pełnionych funkcji. Tworzone są poprzez dodanie „żeńskiej” końcówki językowej do męskiej nazwy określającej daną profesję. Są to takie nazwy jak lekarka czy nauczycielka.
Ze względu na to, że mamy w ich przypadku do czynienia ze słowotwórstwem, to ważne wydaje się stosowanie określonych reguł. Rada Języka Polskiego zajęła w tej sprawie stanowisko dwukrotnie. W roku 2012 stwierdziła, że „formy żeńskie nazw zawodów i tytułów są systemowo dopuszczalne, natomiast powszechne ich niestosowanie wynika z negatywnych reakcji, jakie budzą wśród większości użytkowników języka. Możliwość zmiany tej sytuacji przez „przekonanie użytkowników języka polskiego o istotności użycia feminatywów, implikujących zawodowe i publiczne równouprawnienie kobiet”, zostaje odrzucona, ponieważ działanie takie byłoby niespójne z logiką języka, któremu nie da się narzucać wzorców użycia poprzez odgórne regulacje prawne” (Latos, 2020).
Po 7 latach stanowisko Rady Języka Polskiego uległo jednak zmianie,podkreślono, że istotna jest ewolucja języka wraz z jego Użytkownikiem_czką i poparto wprowadzanie feminatywów. Widać więc, że na skutek przemian społecznych pojawia się również odpowiedź środowiska naukowego. Jest to dość charakterystyczne i cenne, ponieważ mając poparcie w środowisku naukowym, łatwiej jest rozpowszechniać sens i zasadność stosowania feminatywów.
A co twierdzą współcześnie Użytkownicy_czki języka polskiego? Aż 60% osób zgodziło się ze stwierdzeniem, że pewne własności języka oraz sposoby jego używania mogą negatywnie wpływać na dążenia do osiągnięcia równouprawnienia płci lub realizację tej idei (Jarosz, 2021). Natomiast Na pytanie “Jak często tworzysz feminatywy i używasz ich?”, tylko 19% udzieliło odpowiedzi “zawsze, gdy wypowiedź dotyczy płci żeńskiej”, a aż 42% ankietowanych odpowiedziało “bardzo rzadko albo wcale”.
Społecznie feminatywy nie są więc raczej powszechnie używane, pomimo że większość osób zdaje się widzieć potrzebę i znaczenie ich stosowania. Może to wynikać z potrzeby dopasowania się do rozpowszechnionych zasad i poglądów, gdyż wprowadzenie feminatywów do naszego języka spotyka się z głośnym oporem po stronie dużej części społeczeństwa. Częstym argumentem jest nienaturalne brzmienie tak utworzonych słów – jednak aby coś zaczęło brzmieć naturalnie, musi zostać wpierw wprowadzone do naszej codzienności.
My stoimy na stanowisku, że bardzo ważne zaznaczanie jest roli kobiet w naszym społeczeństwie, dlatego też z wielką dumą nazywamy siebie psycholożkami i pedagożkami! Zachęcamy również do zapoznania się z całą treścią artykułów.
Źródła:
- Latos, A. (2020). Feminatywy w stanowiskach Rady Języka Polskiego. Język a ewolucja normy społecznej. Postscriptum Polonistyczne, 26(2), 227-242.
- Jarosz, M. (2021). Działania aktywistów języka inkluzywnego w mediach społecznościowych a społeczne postrzeganie feminatywów. Studia medioznawcze, 22(3), 995-1014.