Myśląc o możliwych sposobach zagospodarowania naszego czasu wolnego, często myślimy o poświęceniu go na nasze pasje, czy też wspólne aktywności podejmowane z osobami bliskimi. Są to oczywiście bardzo ważne obszary naszego życia, które wzbudzają w nas wiele pozytywnych myśli i emocji. Jeśli zdarza się jednak, że czasami chciałbyś_abyś spędzić trochę czasu sam_a ze sobą i nie masz pomysłu na to, jak możesz to zrobić, wynosząc przy okazji korzyści dla własnego samopoczucia, to dziś wychodzimy do Was właśnie z taką propozycją.
W naszych poprzednich wpisach podkreślałyśmy, jak ważne jest zadbanie o samego i samą siebie, kiedy chcemy wspierać innych. Przedstawione zostały przez nas wtedy przykłady działań, które pozwolą nam zadbać o własny komfort. Skupiłyśmy się wówczas jednak na opisie tych, które są organizowane u nas w Centrum. Z tego względu teraz, chciałybyśmy przybliżyć Wam jedną z metod, która możliwa jest do wykorzystania samodzielnie, na co dzień.
Mindfulness jest metodą pracy własnej, która alternatywnie jest nazywana również treningiem uważności. Polega na tym, aby w atmosferze pełnej akceptacji i bez oceny, przyjrzeć się swoim własnym stanom emocjonalnym i myślom. Pojawia się przy tym założenie, że nie istnieją złe uczucia czy myśli, ponieważ każde z nich należą do nas i są nieodłączoną częścią życia człowieka. Mindfulness ma pozwolić na pogłębienie samoświadomości i pewnego rodzaju „zatrzymanie się” na tym, co dzieje się tu i teraz. W internecie dostępne są różnorodne poradniki i nagrania, pomagające rozpocząć „przygodę” z treningiem uważności.
Jednym z elementów, które rozwijane są w praktyce mindfulness jest współczucie do siebie oraz innych. Jest to właściwość umysłu, która rozpoznaje cierpienie oraz jego uniwersalność w życiu człowieka i umożliwia nam jego doświadczanie z życzliwością, empatią, spokojem i cierpliwością. W regulacji emocji istotną rolę odgrywają trzy systemy. Pierwszy z nich związany jest z informowaniem nas o zagrożeniu i odpowiednią reakcją na nie, czyli z takimi emocjami jak: złość, lęk czy obrzydzenie. Kolejny z nich to system powiązany z emocjami ekscytacji czy rozczarowania, czyli poszukiwanie nagród i przyjemności. Ostatni z nich związany jest ze zdolnością wyciszenia się i uspokojenia w trudnych momentach. Samowspółczucie, wraz z uważnością, umożliwiają nam rozpoznawanie i obserwacje aktywności każdego z tych systemów, co może wpływać pozytywnie na naszą zdolność do regulacji emocjonalnej.
Jednym z zarzutów wysuwanych wobec takiej praktyki jest stwierdzenie, że samowspółczucie wiąże się z pobłażaniem samemu sobie i innym oraz stagnacją i niechęcią do dokonywania zmian. Nie jest to jednak zgodne z prawdą. Wręcz przeciwnie, umożliwia nam ona zauważenie tego, co zdaje się być nieidealne i niechciane oraz reflektowanie nad tym i przypisywanie temu znaczenia. Zgodnie jednak z założeniem treningu uważności, dzieje się to w atmosferze pełnej akceptacji, bez obwiniania siebie i innych.
Nie oznacza to oczywiście, że w trakcie praktykowania uważności nie pojawiają się trudne myśli i emocje. Czasami uświadomienie sobie pewnych rzeczy nie jest dla nas łatwe i może wywołać uczucie dyskomfortu. Prawda jest jednak taka, że pokazuje nam to pewne mechanizmy, które i tak istniały w nas, choć niekoniecznie byliśmy tego świadomi. Ich utrzymanie zaś mogłoby uniemożliwić nam podjęcie działań, ukierunkowanych na zwiększenie komfortu własnego życia. Po czasie praktykowania mindfulness, możliwe jest co raz bardziej przychylne patrzenie na siebie samego, innych i różne wydarzenia.
Podsumowując, chcemy zaznaczyć, że mindfulness jest jedynie jednym z możliwych sposobów relaksu i zadbania o swoje własne zdrowie psychiczne. Trening uważności pozwala na lepsze zrozumienie samego siebie i dokonywanie systematycznych refleksji nad tym, co się w naszym życiu dzieje i nad naszymi potrzebami. Nie jest to metoda, która jest odpowiednia w każdym przypadku i dla każdej osoby, choć niektórzy mogą z niej wynieść naprawdę ogromne korzyści. Zaleca się, aby praktykę mindfulness rozpoczynać w bardziej spokojnym okresie swojego życia, kiedy nie czujemy się nim nadmiernie przytłoczeni. Ważne jest również podkreślenie, że nie jest to w naszej opinii alternatywa dla terapii, a jedynie jej możliwe uzupełnienie.
Źródła:
- Feldman, C., Kuyken, W. (2011). Compassion in the landscape of suffering. Contemporary Buddhism, 12(1), 143-155. https://doi.org/10.1080/14639947.2011.564831
- Gilbert, P., Choden (2021) Uważne współczucie. (A. Sawicka-Chrapkowicz, Tłum.). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. (Oryginał został opublikowany w 2013 r.)
- Neff, K. (2018). Jak być dobrym dla siebie. Życie bez presji otoczenia, przygnębienia i poczucia winy. (K. Sołowiej, Tłum.). Studio Astropsychologii. (Oryginał został opublikowany w 2011 r.)
Źródła do praktyki:
- Williams, M., Penman, D. (2014) Mindfulness. Trening uważności Jak znaleźć spokój w pędzącym świecie. Edgard. -> książka + CD z nagraniami
- Snel, E. (2016) Uważność i spokój żabki. CoJaNaTo. -> do praktykowania z dziećmi
- https://www.youtube.com/@intumedytacja/videos -> przykładowe nagrania do ćwiczeń + możliwość dokupienia aplikacji (https://intuyourself.com/)
- https://mindfulnessassociation.org.pl/ -> poszukiwanie sprawdzonych informacji + kursy
